วันนี้จะขอพาไปชมร้านกาแฟ Starbucks Reserve Roastery ในโตเกียว ซึ่งถือว่าเป็น Starbucks สาขาที่ใหญ่ที่สุดในโลก ณ ขณะนี้ครับ โดยสาขาที่ใหญ่ที่สุดก่อนหน้านี้อยู่ที่เมืองเซี่ยงไฮ้ งานนี้ได้รับการออกแบบโดย Kengo Kuma ซึ่งเขาก็เคยออกแบบ Starbucks สาขาอื่นๆมาก่อนหน้านี้แล้ว
พอดีผมได้มีโอกาสไปแวะเวียนแถว Silicon Valley หรือบริเวณที่เป็นแหล่งรวมของพวกบริษัทไฮเทคต่างๆที่อยู่ทางตอนเหนือของรัฐ California เลยไปเยี่ยมชม Visitor Center ของ Apple Park ซึ่งเป็นสำนักงานใหญ่ของ Apple และเก็บภาพมาฝากกันครับ
ในส่วนของ Visitor Center นี้ออกแบบโดยบริษัท Foster + Partners ซึ่งเป็นสถาปนิกที่ออกแบบตัวอาคารสำนักงานใหญ่หรือที่เขาเรียกกันเล่นๆว่าเป็นยานอวกาศกัน เพราะมีรูปทรงกลมและมีรูตรงกลางคล้ายๆกับ UFO ส่วนของสำนักงานใหญ่นี้เขาไม่เปิดให้คนนอกเข้าชมครับ เนื่องจากกลัวคนเข้าไปล้วงความลับอะไรในบริษัทเขา ขนาดพนักงาน Apple ที่ Visitor Center นี้ยังบอกผมว่าเขาก็เข้าไปไม่ได้เหมือนกัน ทาง Apple ก็เลยสร้างอาคารนี้ขึ้นมาเพื่อให้คนนอกที่อยากจะมาชมสามารถดูได้จากภายนอกบนลานชั้นสองของ Visitor Center ส่วนพื้นที่ชั้นหนึ่งนั้นแบ่งออกเป็น ส่วนขายของตรงกลาง และขนาบด้วยส่วนที่ให้ข้อมูลเกี่ยวกับอาคาร และ cafeteria ที่ปลายทั้งสองด้านของอาคาร
Text: Xaroj PHRAWONG, Photography: Xaroj Photographic Atelier
“สถาปัตยกรรมที่ช่วยปลุกกระตุ้นสังคม ช่วยให้สังคมดีขึ้น สามารถอนุรักษ์และต่อยอดสถาปัตยกรรมดั้งเดิม โดยไม่ลอกเลียนอดีต”
บุญเสริม เปรมธาดา แห่ง Bangkok Project ผู้ออกแบบโครงการThe Wine Ayutthaya
ร้านอาหารริมน้ำ แกรนด์เจ้าพระญา อยุธยาเอ่ยไว้ตอนท้ายของการบรรยายเมื่อมาเยี่ยมชมโครงการแห่งนี้ถึงแนวคิดในการออกแบบของเขาที่นำเสนอต่องานนี้ในตอนสายของวันงานนี้นับได้ว่าเป็นงานที่ต่อเนื่องจากงานที่สร้างชื่อให้กับบุญเสริม คือ สถาบันกันตนา ที่เคยได้รับหลากรางวัลเมื่อหลายปีก่อน ซึ่งมีประเด็นต่อเนื่อง 2 จุดที่พบเจอจากสถาบันกันตนาคือ
1.นับว่าเป็นความต่อเนื่องจากประเด็นเรื่อง social design ที่เขาได้ทดลองต่อจากสถาบันกันตนา
2.เจ้าของโครงการ The Wine Ayutthaya เป็นเจ้าของโรงงานอิฐที่ใช้ในงานสถาบันกันตนากว่า 6 แสนแผ่นนั้นเอง
Kyoto Institute of Technology หรือ KIT เป็นสถาบันอุดมศึกษาที่เก่าในเคียวโตะและญี่ปุ่น เกิดจากการรวมกันของโรงเรียนงานฝีมือและโรงเรียนสิ่งทอพื้นที่สถาบันมีขนาดไม่ใหญ่มากนัก อาคารเก่าที่สุดคืออาคารอำนวยการ สร้างในยุค 1930 ด้วยสไตล์โรงเรียนเบาเฮาส์จากเยอรมัน เปลือกอาคารเป็นผนังอิฐเปลือยทั้งหลัง อาคารอื่น ๆ ในKITเป็นอาคารที่กรุด้วยอิฐทำให้เกิดความกลมกลืนกันทั้งมหาวิทยาลัย
“สถาปัตยกรรมคือสะพานเชื่อมมนุษย์สู่บริบท”
ประโยคที่ผ่านมาคือการเสนอถึงหน้าที่ของสถาปัตยกรรมที่นอกจะเป็นที่อยู่อาศัยแล้ว ยังมีภาระต่อจิตวิญญาณของมนุษย์ที่เข้าไปใช้งานด้วยเช่นกันการให้ความสำคัญต่อถิ่นที่ในงานสถาปัตยกรรมได้ปรากฏชัดขึ้นในช่วงที่กระแสโมเดิร์นจางลง พร้อมถูกแทนที่ด้วยโพสต์โมเดิร์นโดยอย่างยิ่งสาย Contextualism ที่มีปรมาจารย์ด้านสถาปัตยกรรมอย่างคอลินโรว์ เสนอถึงแนวทางนี้ สำหรับคำว่า บริบท ที่เหล่าสถาปนิกชอบพูดถึงมันคือสิ่งสัมพันธ์ต่อกายภาพของโครงการที่แปลมาจากคำว่า context นั่นเอง อย่างในกรณีของ คอลินโรว์จะนิยมวิเคราะห์สิ่งที่รายล้อมงานสถาปัตยกรรมด้วยวิธี Figure and Ground คือการใช้เทคนิคการถมดำสิ่งปลูกสร้างเดิมจนเกิดความแตกต่างของที่ว่างและที่ไม่ว่าง ซึ่งสามารถนำมาใช้ในการวิเคราะห์ที่ตั้งต่อไปได้